در این نوشتار به بررسی انواع لوله های مورد استفاده در صنایع نفت گاز و پتروشیمی به همراه مزایا و معایب، قیمت و برند های برتر سازنده می پردازیم، با ما همراه باشید.
لوله های مورد استفاده در صنایع نفت و گاز و پتروشیمی عمدتا به دو نوع لوله درز دار (جوشی) و لوله بدون درز (مانیسان) تقسیم می شوند در ادامه به بررسی این دو نوع می پردازیم:
لوله بدون درز از طریق نورد یا کشش شمش تولید می گردد، درحالی که لوله های جوشی از طریق رول کردن و جوش دادن دو سر ورق تولید می گردد.
با توجه به سختی مراحل تولید و تحمل فشار کاری بالاتر، لوله های بدون درز نسبت به لوله های درزدار گران قیمت تر هستند.
لوله های بدون درز به صورت کلی کم دچار خوردگی می شوند مگر زمانیکه در محیط های که دارای عوامل ایجاد خوردگی شدید هستند قرار بگیرند، در حالی که در لوله های درز دار، درز جوش خیلی زود علائم خوردگی را نشان می دهند
لوله های بدون درز(لوله مانیسمان)
سال 1890 دو بردار آلمانی به نام های رینارد و مکس مانیسمان موفق به ساخت لوله های فولادی بدون درز شدند.
لوله های بدون درز یا سیم لس به صورت ریخته گری و یکپارچه ساخته می شوند و هیچ درز و یا جای جوشی در لوله مشاهده نمی شود. به دلیل عدم استفاده از جوش و آسیب‌پذیری کمتر در برابر فشار و مقاومت به خوردگی بالاتر، در صنعت نفت و گاز و پتروشیمی و سایر صنایع مورد استفاده فراوان قرار میگیرد. این لوله‌ها دارای استحکام زیاد هستند و به‌طور عمده در قطرهای پایین تولید می‌شوند.
انواع متداول لوله مانیسمان مورد استفاده در صنایع نفت و گاز
جهت تولید لوله مانیسمان مورد استفاده در صنایع نفت و گاز از آلیاژهای خاصی استفاده می‌شوند که نسبت به دماهای بالا مقاوم بوده و در شرایط پرفشار و محیط خورنده، دچار کاهش خواص مکانیکی نشود. لوله‌های حفاری مورد استفاده در صنایع نفت و گاز، به اندازه‌ای عمیق هستند که در عمق چند کیلومتری مورد استفاده قرار می‌گیرند.
از سوی دیگر لوله‌های مانیسمان مورد استفاده در قسمت حفاری صنایع نفت و گاز در معرض خطر آسیب دیدن در اثر گل و لای و سنگ‌های موجود در اعماق زمین نیز هستند. بنابراین لوله مورد استفاده جهت این کاربرد، باید استحکام و سختی بالایی داشته و در برابر ضربه و سایش نیز مقاومت داشته باشد.
متداول‌ترین لوله‌های مانیسمان مورد استفاده در صنایع نفت و گاز مطابق با استاندارد ASTM به شرح زیر است:
لوله مانیسمان کربن استیل
این لوله ها بیشترین استفاده را در بازار به دلیل مقاومت به خوردگی و خواص مکانیکی بالایی و قابلیت استفاده در دماهای بالا و پایین را دارد.
لوله مانیسمان فولادی آلیاژ کروم
این لوله‌ها قابلیت تحمل فشار و دماهای بالا را داشته و کاربری استفاده از آن در پالایشگاه‌ها و نیروگاه‌ها است.
لوله مانیسمان استنلس استیل رده ۳۰۴، ۳۱۶، ۳۲۱ و ۳۴۷
این لوله‌ها به شدت در برابر شرایط دمایی مختلف و محیط‌های اکسید‌کننده و خورنده مقاوم هستند. هر چه دما و فشار محیط کاری افزایش یابد و یا سیال درون لوله خشن‌تر باشد، رده لوله مانیسمان استنلس استیل نیز افزایش می‌یابد. این نوع لوله با سایزهای ۱.۸ تا ۱۴ اینچ تولید میشود.
لوله‌های دوبلکس و سوپر دوبلکس با ساختار فریتی دوبل و آستنیتی
در ساختار این نوع آلیاژ ترکیبی از هر دو فاز آستنیت و فریت وجود دارد. این ویژگی باعث می شود، ساختار نهایی، دارای خواص مکانیکی مستحکم‌تر از هر دو جزء باشد. .لوله‌های دوبلکس و سوپر دوبلکس مقاومت به خوردگی حفره‌ای و بین دانه‌ای بالایی دارند.
لوله مانیسمان ساخته شده از آلیاژهای مختلف نیکل
این آلیاژها شامل اینکونل، هستلوی، کوپرونیکل، مونل و نیکل ۲۰۰ می‌شوند. دارای مقاومت بالایی در طیف گسترده‌ی دمایی برخوردار هستند. وجود عنصر نیکل در این آلیاژها باعث افزایش مقاومت به خوردگی در آنها شده است. افزایش درصد نیکل نیز رابطه مستقیمی با میزان مقاومت به خوردگی در آنها دارد. این لوله‌ها ترکیبی از استحکام و کارایی بالا داشته و بیشتر کاربردهای آن مربوط به محیط‌های اکسیدی و با درجه حرارت بالا هستند.
کاربردهای لوله مانیسان در صنعت نفت گاز و پتروشیمی
لوله مانیسمان در بخش‌های مختلفی از صنعت نفت و گاز به کار می‌رود که در ادامه آورده شده است:
صنایع بالادستی (لوله‌های OCTG)
صنایع میان دستی (انتقال و پخش سیالاتی مانند نفت و گاز، بخار و اسیدها)
صنایع پایین دستی (صنایع لوله‌کشی برای پالایش نفت و گاز و محصولات جانبی آنها)
لوله‌کشی برای کاربردهای عمومی و خدمات همگانی
شرکت های سازنده لوله مانیسان در ایران
شرکت ساخت و تولید لوله‌های فولادی بدون درز گروه ملی صنعتی فولاد ایران در اهواز و شرکت لوله گستر اسفراین در خراسان جنوبی از تولیدکنندگان اصلی این نوع لوله ها در ایران هستند.
نکات خرید لوله مانیسمان
قبل از خرید لوله مانیسمان شما باید رده لوله مانیسمان یا همان ضخامت دیواره را مشخص کنید. تعیین رده در قیمت لوله تاثیرگذار است. رده های 20 ، 40 ، 60 ، 80 ، 120 و 160 در بازار وجود دارد .
پس از مشخص شدن رده و تعداد محصول باید مکان بارگیری تعیین شود. قیمت لوله ها متغیر است اما مانیسمان جز لوله های گران قیمتی است به همین دلیل مکان بارگیری در قیمت نهایی نیز تاثیر گذار است، به طور مثال اگر از تهران به اصفهان بارگیری انجام شود هزینه بار و راه و انبارداری آن افزایش خواهد یافت.
همچنین قیمت لوله مانیسمان به صورت شاخه ای محاسبه و فروخته می شود و کیلوگرم (وزن) در این محصول به هنگام خرید و فروش ملاک نیست.
بررسی قیمت لوله مانیسمان
.در صنایع نفت و گاز لوله مانیسمان با رده‌ی ۴۰ به بالا استفاده می شود. بنابراین با توجه به رده بالاتر و ضخامت بیشتر، قیمت لوله‌های مانیسمان مورد استفاده در این صنعت بالاتر است.
این محصولات به روش‌های مختلف حرارتی، تحت کشش و غلطکهای خاصی تولید میشود. روش تولید تاثیر مهمی بر یکنواختی، همگنی و کیفیت محصول نهایی خواهد داشت. به همین دلیل هزینه تولید و در نتیجه قیمت فروش لوله‌های مانیسمان متغیر است. همچنین تعداد کارخانه‌های تولید لوله مانیسمان در کشور محدود بوده و روی قیمت نهایی این محصولات تاثیری مستقیم گذاشته است.
قیمت نهایی لوله مانیسمان به جنس آلیاژ مورد استفاده در ساخت آن، قطر واقعی، ضخامت دیواره و رده آن بستگی دارد.
این لوله‌ها توسط کشورهای مختلفی مانند چین، روسیه، ایتالیا، ایران و آلمان تولید میشود. برند لوله و استاندارد به کار رفته در ساخت این محصول تاثیر مستقیمی بر قیمت آن دارد. از دیگر عوامل تاثیرگذار بر قیمت نهایی لوله مانیسمان نوع و کاربرد آن است. لوله مانیسمان بر اساس کاربرد به انواع آتش‌خوار، گالوانیزه سرد، گالوانیزه گرم، هیدرولیک و مانیسمان سیاه تقسیم‌بندی می‌شوند و هر یک از این موارد برای موارد خاصی مانند لوله گازی، لوله کابل برق، مخابراتی، آبرسانی و کشاورزی به کار می‌روند.
هزینه‌های گمرک و حمل‌ونقل به لیست قیمت لوله‌های مانیسمان خارجی افزوده میشود و همین امر سبب میشود قیمت لوله‌های داخلی هم‌تراز با لوله‌های خارجی از نظر کیفیت ارزان‌تر از لوله‌های خارجی باشد.
از طرفی دارا بودن نشان استاندارد ملی و بین‌المللی که توسط مراکز کنترل کیفیت و سنجش تست شده‌‌اند و دارای گارانتی، شناسه کد، نام تجاری معتبر بر روی لوله مانیسمان، نشان‌دهنده کیفیت بالای آن است و بر اساس آن قیمت‌گذاری میشود.
برای انتخاب صحیح جنس، نوع و سایز لوله مانیسمان، توجه به شرایط دمایی، جوی و نیروهای مکانیکی وارده به آن در محیط کاری الزامی است.
انواع لوله های درز دار
این نوع لوله بر اساس نوع جوش به چند مدل تقسیم می شود که در ادامه آن را بررسی می کنیم:
لوله درز مارپیچ
این نوع لوله عمدتا در لوله های نفت و گاز و پتروشیمی مورد استفاده قرار نمیگیرد. فرآیند تولید به صورت رول همزمان با جوش درونی و بیرونی می باشد.
لوله با درز طولی
مواد مصرفی برای ساخت این لوله ورق فولادی برش داده شده می باشد. و توسط دستگاه نورد خم و توسط دستگاه جوش اتوماتیک از داخل و بیرون جوشکاری می شود.
ERW
که از نورد سرد استفاده می شود، برای ساخت این نوع لوله از ورقی Coil استفاده میشود.
HFIW
فرآیند تولید آن شبیه ERW است، با این تفاوت که نورد لوله به شکل گرم صورت میگیرد و عملیات حرارتی مربوطه و تنش زدایی آن به گونه ای است که عملکرد لوله دقیقا شبیه لوله بدون درز میگردد. در بسیاری از پروژه ها کارفرمایان و مهندسان از این نوع لوله به حای لوله بدون درز استفاده می نمایند.
از دیگر مدل های لوله درزدار می توان به UOE و DSAW اشاره کرد.
انواع لوله های درزدار بر اساس نوع مصرف
لوله سیاه درزدار
ماده اولیه تولید این نوع لوله ورق سیاه است که بر اساس استاندارد DIN2440 ساخته می شود و بیشتر مصرف آن در صنعت ساختمان سازی, قطعه سازی و صنعت خودرو است وبه دونوع لوله سیاه درزدار سبک و لوله سیاه درزدار سنگین تقسیم می شود.
لوله گالوانیزه درزدار
این نوع لوله ابتدا از ورق سیاه ساخته شده و سپس وارد مرحله آبکاری می شود که در این مرحله لوله تولید شده به وسیله روی مذاب پوشش دهی میشود و محصول نهایی لوله گالوانیزه درزدار است.
بیشترین مصرف این نوع لوله برای آبرسانی در صنایع کشاورزی (گلخانه) و ساختمانی است و همچنین در صنایع نفت و گاز و پتروشیمی و به دو صورت گالوانیزه درزدار سبک و سنگین در بازار یافت می شود
کاربردهای لوله درزدار
اانتقال سیالات مانند آب و نفت و گاز، صنایع ساختمانی برای لوله کشی شوفاژ و آبگرمکن، لوله کشی فاضلاب، معدن و تونل سازی و … است.
نکات خرید خرید لوله درزدار
اگر قصد خرید لوله درزدار دارید توصیه می شود از کارشناسان و مهندسان پروژه کمک بگیرید و در ابتدا مشخص کنید برای چه کاربری و پروژه اس قصد خرید دارید تا از خرید محصول نامناسب پرهیز کنید. همچنین مکان بارگیری نیز از اهمیت برخودار است.
حتما برای خرید لوله های درزدار قیمت را از مراکز معتبر استعلام کنید.
قیمت لوله درزدار
قیمت لوله درزدار معمولا ارزان تر از لوله های بدون درز مانیسمان هستند. . با این حال، در برخی موارد لوله های جوش داده شده درزدار ممکن است قوی تر از لوله های بدون درز باشد، در نتیجه احتمال افزایش قیمت آن نسبت به مانیسمان وجود دارد بنابراین اولویت دقیق ارزیابی و مشاوره با یک مهندس ضروری به نظر می رسد.
قیمت خرید لوله درزدار همچنین به عوامل مختلفی از جمله برند، کیفیت مواد اولیه، درصد خلوص فولاد، آلیاژها و فلزهای همراه با آهن، مقاومت مکانیکی و شیمیایی لوله بستگی دارد.
معرفی برندهای فعال در زمینه تولیدات لوله نفت گاز پتروشیمی
شرکت پترو صدر البرز
این شرکت در سال ۱۳۸۴ با هدف ارائه خدمات و کالاهای مورد نیاز صنایع نفت، گاز و پتروشیمی و بویژه پروژه‌های خطوط لوله و تاسیسات آغاز بکار نمود. این شرکت از همان ابتدا بعنوان نماینده رسمی و انحصاری کارخانجات نورد و پروفیل ساوه عرضه کننده انواع لوله‌ها با استانداردهای ASTM و API فعالیت خود را آغاز نمود و با به دست آوردن رزومه‌ای قابل توجه در زمینه فروش انواع لوله‌ها به شرکت‌های نفت، گاز و پتروشیمی و آب و همچنین شرکت‌های پیمانکاری فعال در این صنایع بعنوان یکی از شرکت‌های پیشرو در ارائه خدمات و کالا‌ها به صنایع نفت و گاز اعم از مصارف جهت سرویس‌های ترش و شیرین و صنایع پایین دستی و بالا دستی معرفی میگردد.
شرکت لوله سازی اهواز
این شرکت با داشتن بیش از 1900 نفر نیروی متخصص تولید کننده انواع لوله های قطر کوچک و بزرگ و تامین انواع لوله نفت گاز پتروشیمی و آب با استانداردهای مورد نظر مشتری، تامین منابع مالی و اجرای پروژه های خطوط لوله به روش EPC، ایجاد و بهره برداری خطوط انتقال نفت، گازاست.
صنایع فولاد زمانی
این شرکت فعالیت خود را با هدف ورود به عرصه ی تولید و شناخت بازار تقاضا و تامین اقلام مورد نیاز صنایع ساختمانی،نفت،گاز و کشاورزی آغاز نموده و طی این سالها با افزودن مدرن ترین ماشین آلات به خطوط تولید خود و بهره گیری از بهترین متخصصان این توانسته محصولات خود را با بالاترین کیفیت و بدون واسطه به اقصی نقاط دنیا عرضه کند.
