نمایشگاه بین المللی مطبوعات سال ۱۴۰۲ | نمایشگاه تخصصی مطبوعات | اولین نمایشگاه بین المللی رسانه‌های برتر

 پیش از پیدایش روزنامه به معنی کنونی، ملل متمدن وسایل پیشرفته ای برای کسب خبر و اطلاعات داشتند و بطور پیوسته بیشر حکومت ها همیشه به آگاه کردن مردم از رویدادها و نظرات رسمی حکومت اصرار میکردند. بطور مثال: روزنامه وقایع روز (Acta Diurna) منعکس کننده زندگی در رم باستان بود و در آن اخبار کوتاهی در رابطه با جنگ ها، انتخابات، آیین های دینی، … را گزارش میداند و نشریه ای دولتی محسوب می شد. با وجود مستندات نخستین بار کاغذ را شخصی تسای لون در چین اختراع کرد.

گوتنبرگ، چاپگر آلمانی، نخستین کسی بود که برای هر حرف قطعه فلزی جداگانه در نظر گرفت. او قطعه ها را برای ترکیب مناسب کنار هم قرارداد، بر آنها مرکب مالید و بر ورق های کاغذ فشرد بدین تریب چاپ نوین را رواج داد.

او حرف را ابتدا از جنس چوب، سپس از سرب و بعدها از آلیاژ سرب، قلع و آنتیموان ساخت. گوتنبرگ روزانه بین 300 تا 500 برگ چاپ میکرد.

رلیشن نخستین روزنامه بود که بصورت هفتگی به مدت 70 سال به چاپگری یوهان کارولس پابرجا بود. نخستین روزنامه انگلیسی روزنامه کورانته نام داشت که در لندن منتشر می شد. نخستین روزنامه فرانسه تحت عنوان گَزِت به چاپ رسید. نخستین روزنامه آمریکا 50 سال بعد فرانسه روزنامه پابلیک اَکیورِنس به سردبیری بنیامین هریس در بوستان منتشر شد. نخستین روزنامه سیاهپوشان تحت عنوان ژورنال آزادی منتشر شد. نخستین روزنامه کانادا روزنامه لیفِکس گَزت بود. نخستین روزنامه هند روزنامه بنگال گَزت در کلکته و روزنامه بمبئی ساماچار در هند به 2 زبان انگلیسی و گجراتی که زبان شمال غربی هند است منتشر میشد. نخستین روزنامه های استرالیا: سیرمی گزت و  New south wales adver tiser از سوی دولت نظامی منتشر میشد.

بنیان گذار روزنامه نگاری فارسی در عهد ناصری امیرکبیر بود. نام روزنامه وقایع اتفاقیه ترکیبی ایرانی و ترکی بود. در عهد قاجار هروقت ولیعهد تبریز نشین، شاه می شد و به تهران می آمد با خودش واژگان ترکی را با زبان فارسی همراه میکرد و به همین دلیل وقایع از ترکی به اصطلاحات روزنامه نگاری افزوده می شد. البته در عهد ناصیری به نشریه های اداری، «گازت » «روزنامچه»، «ورق اخبار»، «جریره»، «ورقه» و «روزنامه منطبقه» می گفتند.هدف امیرکبیر از انتشار روزنامه، تربیت و آگاهی مردم ایران و مقابله با شایعه سازان بود. او به مباشران روزنامه توصیه میکرد که اطلاعات درست به مخاطبان خود بدهند تا رضایت شان جلب شود و در نتیجه به روزنامه اعتماد پیدا کنند.

در سال های آغازین روزنامه نگاری در ایران، کارگزاران و نمایندگان سیاسی دولت ایران در خارج، دفاتر مرکزی مطبوعات خارجی و تاجران ایرانی مقیم خارج، نمایندگی نشریه های داخلی در خارج از کشور را به عهده داشتند و در خارج نیز حکام ولایات با دستیاری مباشران خود امور نمایندگی و خبرنگاری روزنامه ها را برعهده داشتند و نوکرهای خود را به روزنامه رسانی انتخاب کردند.

روزنامه ملت سنیه ایران/ روزنامه ملتی را میتوان نخستین نشریه ادبی ایران دانست که 2 شماره 1 و 2 آن به مذاق شاه خوش نیامد و آنرا توقیف کرد که میتوان بعنوان اولین نشریه توقیف شده ایران یاد کرد.

یکی دیگر از عوامل توقیف آن اقتصاد میرزا فتحعلی آخوندزاده به این نشریه است. که با نوشتن رساله ای در این مورد رساله آخوندزاده بعنوان نخستین نقد مطبوعات و از پاسخ مرتضی قلی باید بنام اولین پاسخ نقد مطبوعاتی در ایران یاد کرد.

یکی دیگر از عوامل توقیف آن انتقاد میرزا فتحعلی آخوندزاده به این نشریه است. که با نوشتن رساله ای در مورد رساله آخوندزاده بعنوان نخستین نقد مطبوعات و از پاسخ مرتضی قلی باید بنام اولین پاسخ نقد مطبوعاتی در ایران یاد کرد.پس از آن شاه دستور داد برای دربار خفیه نویس و برای روزنامه ها و قایع نگار مخصوص تعیین کنند. در همین دوره بود که نگاه روزنامه نگاران به خبر و خبرنویسی عوض شد و متوجه شدند که خبر فقط رویدادهای در بار و دیوان نیست، رخدادهای کوچه و بازار و مردم هم خبرساز هستند.

از نظر تصویر، نشان دولتی آن زمان شیر شمشیر بدست که در پشت آن خورشید تابان قراردارد بود که با کمک صنیع الملک (ابولحسن نقاش باشی) هنر ثبت تصویر در روزنامه ها بیشر شد.در عهد ناصری خبری از، طنز تصویری در مطبوعات ایرانی نیست، اما آنچه الان بعنوان «کاریکاتور» و «کارتون» است در آن زمان بعنوان «صور موهومه خیالی» و «تصویرات مضحک» نام گرفت بطور کلی مهمترین رویدادهای مطبوعاتی در عهد ناصری به شرح زیر است: نخستین نشریه چاپ ارومیه، نشر اولین خبرنامه محرمانه و نشریه های ادبی، حقوقی، نظامی، علمی، اقتصادی، مصور، هفته نامه، نشریه 2و 3 زبانه رواج نشریه ها به زبان عربی، فرانسوی، انگلیسی، ارمنی و …انتشار آگهی، چاپ گزارش و مصاحبه مطبوعاتی، پخش نشریه فکاهی شاهسون ( اسلامبول) انتشار نشریه برون مرزی انتقادی به وسیله ……………، ترجمه قانون مطبوعات دیگر کشورها و … می باشد.