شفافیت باعث رفع شبهات می‌شود
موسسه صندوق ذخیره فرهنگیان به عنوان یکی از بزرگ‌ترین بنگاه‌های اقتصادی کشور و متعلق به معلمان گران‌سنگ ایران، با پشتوانه بیش از دو دهه فعالیت برجسته در زمینه مدیریت و سرمایه‌گذاری در بخش صنعت و تولید کشور، تلاش کرده تا علاوه بر وظیفه ذاتی خود مبنی بر ارتقای معیشت فرهنگیان عزیز، همگام با الزامات ملی و بین‌المللی و همسو با مصالح کشور در حفظ عزت و اقتدار ایران اسلامی گام بردارد.
فعالیت صندوق ذخیره فرهنگیان در طول ٢٣ سال گذشته با فراز و نشیب‌های زیادی همراه بوده است. این صندوق با هدف ارتقای معیشت فرهنگیان و با تدبیر مجلس شورای اسلامی و تایید هیات وزیران در سال ۱۳۷۴ با مجوز قانون برنامه دو توسعه جمهوری اسلامی به صورت یک موسسه تاسیس و فعالیت خود را آغاز کرد و نهایتا در حوزه‌های جدید سرمایه‌گذاری مانند بورس، بانک، پتروشیمی، ساختمان، صنعت، بیمه و… ورود کرد.
فلسفه تاسیس صندوق ذخیره فرهنگیان چه بوده و وضعیت این صندوق در حال حاضر چگونه است؟
در طول هشت سال گذشته موسسه صندوق ذخیره فرهنگیان به یکی از بنگاه‌های اقتصادی مهم با دارا بودن ده‌ها پروژه بزرگ و کوچک در سطح کشور تبدیل شد. امروز موسسه نه تنها در پروژه‌های بزرگ ملی مانند پتروشیمی‌ها مشارکت دارد و به شکوفایی اقتصادی کشور کمک می‌کند، بلکه هزاران نفر در شرکت‌ها و پروژه‌های صندوق ذخیره فرهنگیان مشغول فعالیت هستند و موسسه سهم مهمی در اشتغال‌زایی جوانان کشور دارد.
میزان سودآوری صندوق ذخیره فرهنگیان برای معلمان چگونه بوده است؟
میانگین سودآوری صندوق ذخیره فرهنگیان در طول ٢٣ سال گذشته ۱۷ درصد بوده است. موضوعی که در کشاکش انواع بحران‌ها و تنش‌های اقتصادی موجود در کشور، اهتمام فرهنگیان به صیانت و حمایت از تنها بنگاه اقتصادی مختص خودشان را در پی داشت، طوری‌که صندوق ذخیره فرهنگیان در طول ١٠ سال گذشته از ضریب نفوذ ۵٠ درصدی به ضریب نفوذ ٩٠ درصدی رسیده است. در حالی که بیش‌ترین پرداختی به بازنشستگان تا قبل از سال ١٣٨٧ به ۵ میلیون تومان هم نمی‌رسید، میزان دریافتی آن‌ها با افزایش چشم‌گیر سودآوری سرمایه‌گذاری‌های موسسه، به بیش از ٢٧ میلیون تومان در سال ١٣٩۶ رسید.
از سوی دیگر بیش از ٧٠ درصد پرداختی به معلمان در هنگام بازنشستگی، از محل بازدهی صندوق ذخیره فرهنگیان است و کم‌تر از ۳۰ درصد آن مربوط به واریزی اعضا و دولت است.
منظور شما از مزایای بورسی‌شدن شرکت‌ها برای اعضای صندوق ذخیره فرهنگیان چیست؟
یکی از خواسته‌های فرهنگیان عضو، دریافت سهم‌الشراکه واقعی خود در زمان بازنشستگی است. در این راستا، محاسبه ارزش افزوده دارایی‌های موسسه و ارزش روز این دارایی‌ها، یکی از مطالبات بحق و همیشگی فرهنگیان عضو موسسه بوده که به‌رغم تلاش‌هایی که برای محاسبه آن انجام شده، موفقیتی در این زمینه حاصل نشده است. از این رو به نظر می‌رسد تنها راه دائمی تحقق این موضوع، ورود شرکت‌ها به بورس است.
از دیگر دلایل ورود شرکت‌ها به بورس، فراهم‌کردن امکان تامین نقدینگی در زمان نیاز است. حضور شرکت‌های تابعه صندوق در بازار سهام، موجب افزایش نقدپذیری دارایی‌های صندوق شده و این توان‌مندی می‌تواند موسسه را در ایفای تعهدات خود بیشتر یاری کند. علاوه براین، فروش دارایی‌ها در بازار سهام موجب شفافیت بیشتر و جلوگیری از تضییع حقوق فرهنگیان عزیز خواهد شد.
ورود به بورس چه اندازه در شفاف‌سازی فعالیت صندوق و شرکت‌های تابعه موثر است؟
نخستین شعار ما در بدو ورود به موسسه، شفافیت بود، زیرا شفافیت باعث رفع بسیاری از شبهات می‌شود و برای همین افزایش شفافیت است که شرکت‌ها را به بورس می‌بریم. در واقع یکی دیگر از نتایج مثبت ورود شرکت‌های تابعه به بورس، افزایش نظارت بر این مجموعه است. یکی از بهترین راه‌های جلوگیری از تکرار مباحث حول و حوش صندوق، قرار گرفتن موسسه و شرکت‌های تابعه در اتاق شیشه‌ای بورس است که صاحبان موسسه می‌توانند در هر زمان به نظارت بر سرمایه و دارایی خود بپردازند. در مقام مقایسه باید بپذیریم که شفافیت صندوق در شرایطی که شرکت‌های تابعه و دارایی‌های آن در بازار سرمایه باشند در مقایسه با شرایط کنونی، بیشتر خواهد شد.
هدف از حضور موسسه و شرکت‌های تابعه در نمایشگاه بورس، بانک و بیمه چه بوده است؟
امروز صندوق ذخیره فرهنگیان با حجم منابع و دارایی‌هایی که در اختیار دارد، از فعالان مهم بازار سرمایه ایران است و موفقیت بیشتر آن منوط به داشتن یک همکاری سازنده با ارکان مختلف این بازار است. نمایشگاه‌هایی همچون نمایشگاه بورس، بانک و بیمه، امکان نزدیکی بیشتر بین بازیگران بازار سرمایه را فراهم کرده و حضور صندوق در این نمایشگاه می‌تواند فرصت مغتنمی باشد. از سوی دیگر، در شرایط کنونی و باتوجه به مسائل حاشیه‌ای صندوق، نیاز به برقراری این ارتباط بیش از پیش احساس می‌شود و از این‌رو تلاش می‌شود که از این فرصت حداکثر استفاده صورت گیرد.
وضعیت دارایی‌های صندوق ذخیره فرهنگیان چگونه است؟
واریزی اعضا از ابتدای تاسیس تاکنون معادل ١۵٧٢ میلیارد تومان است که بخشی از آن به دلیل خروج برخی از اعضا به آن‌ها پس داده شده است. واریزی دولت هم ۶٣۵ میلیارد تومان بوده که با سرمایه‌گذاری‌های صورت‌گرفته با این دو مبلغ، در مجموع ۴٠٧۴ میلیارد تومان هم سود حاصل شده است. از این رو جمع کل واریزی به صندوق ۶٢٨١ میلیارد تومان بوده که ١٨۶۵ میلیارد تومان آن به اعضای بازنشسته پرداخت شده است.
نهایتا در حال حاضر ۴۴١۶ میلیارد تومان ارزش دفتری دارایی‌های صندوق است. حدود ۵ درصد از دارایی‌های صندوق ذخیره فرهنگیان به ارزش دفتری ٢١٨ میلیارد تومان در بانک سرمایه است و از آن‌جا که ما در بانک سرمایه سهام‌دار هستیم، در حد سهم خود مسئولیم. بنابراین بیش از ۹۵ درصد از دارایی‌های صندوق به بانک سرمایه ارتباطی ندارد اگرچه ارزش روز بانک سرمایه از ارزش دفتری آن بالا‌تر است.
وضعیت آینده صندوق ذخیره فرهنگیان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
صندوق در عملکرد کلی و تمام دوران فعالیتش سودده بوده است. سرمایه‌گذاری‌های مناسب موسسه به‌ویژه در حوزه پتروشیمی مانند پتروشیمی مروارید و پتروشیمی کیمیای پارس خاورمیانه، حیات موسسه را تضمین کرده است. همچنین سودآوری میانگین سالانه ١٧ درصدی نشان از عملکرد مثبت و سرزنده بودن این مجموعه است.
